CZT co-schippercursus 2014
Een terugblik op de co-schipperscursus 2014
Introductie
Mijn naam is Mike van Galen, ik ben 27 jaar oud en woon in Amsterdam. Aan het einde van de zomer van 2013 was ik gefrustreerd omdat ik zo weinig gezeild had. Het zeilen heb ik geleerd bij de waterscouting en ondanks dat ik allang geen lid meer ben is het zeilbloed nooit minder gaan stromen. Ik vroeg me af of er verenigingen zijn die mensen samenbrengen om met elkaar te zeilen? Internet.
Tijdens mijn zoektochten naar zeilverenigingen kwam ik op de website van de CZT. Ik las een goed verhaal over de vereniging en werd meteen enthousiast. Na aanmelding ben ik in september meegegaan met de Najaarstocht op de Voyager met schipper Henk Nagel. Wat een gezellig weekend, lekker naar de wadden. Constant kletsen over zeilen, schepen, tochten. Ja, deze vereniging bevalt!
In het najaar van 2013 bezocht ik toevallig eens de website van de CZT en zag dat Marti Rijken een co-schipperscursus wilde organiseren op zijn Arcadia voorafgaand aan de hemelvaarttocht. Mijn interesse was direct gewekt! Het zelf volledig zeilen van een kajuitjacht, dat wil ik leren! Ik had al eens een CWO-cursus bij de Zeezeilers van Marken gedaan en dit zou weleens een mooi vervolg kunnen zijn. Ik nam contact op met Marti en bleek als derde laatste cursist mee te kunnen. Yes. Maanden verstreken.
Twee weken voordat de tocht zou aanvangen kwam het emailverkeer op gang. Voornamelijk over praktische zaken, wanneer vertrekken we, boodschappen, enzovoorts. Maar ik was ook wel benieuwd naar wie de andere cursisten zouden zijn. Al snel stuurde JanWillem Eendebak zijn zeil-CV en CWO-lijst met leerdoelen die hij had. Hierop volgde Henk Beekhuizen en ik kon natuurlijk niet achterblijven. Door het uitwisselen van CV’s kregen we al een goed beeld van elkaar. Ook Marti kreeg een goed beeld met de leerdoelen die wij hadden. Wat een professionaliteit!
Eindelijk inschepen
Na weken verheugen was de vrijdagavond van 23 mei dan eindelijk begonnen, ik parkeerde mijn afgeladen autootje met Henk, JanWillem, mijzelf en teveel tassen om te noemen op het parkeerterrein van de Ketelhaven. We kwamen aan boord van de Arcadia en troffen Marti en Heleen aan. Na het opruimen van alle onderbroeken, zeilpakken, schoenen en cursusmaterialen ging het bier open. Proost. Op een goede week. We zeiden Heleen gedag en de schipper en zijn drie cursisten gingen niet te laat hun kooi in.
Les 1, ken het schip
Zaterdagmorgen. Na het ontbijt begon Marti met de eerste opdracht; Welke veiligheidsmiddelen/noodvoorzieningen zijn er allemaal aan boord van de Arcadia en waar kun je ze vinden? Succes. Alsof we opzoek naar goud waren gingen we aan de slag. Reddingvesten, reddingsvlot, joon, werplijn, zoeklicht, pikhaak, brandblusser, EHBO-trommel, vuurpijlen, anker, noodanker, afsluiters, accuschakelaars, lifelines, ga maar door. We hebben het allemaal gevonden. Bij het bespreken van onze bevindingen kwamen we tot de conclusie dat het heel erg handig is om een schip goed te kennen. Waar zitten de watertanks, wat is de capaciteit, zit er voldoende olie in de motor? Je zou het eigenlijk bij elk schip moeten nalopen voordat je gaat zeilen.
Qua wind was het zaterdag 24 mei een rustige dag. We zijn eerst maar eens op het Ketelmeer met de Arcadia op de motor gaan manoeuvreren. Hoe groot is de schroefwerking? Wat doet het schip in haar achteruit? Onder welke bocht draait het schip het snelste rond? In de middag hebben we een behoorlijk aantal keer de Arcadia voor anker gelegd op het Ketelmeer. Allemaal een paar keer proberen. Ondanks dat ik best weet hoe ik een schip voor anker moet leggen is het toch fijn om het weer eens een aantal keer te doen. Zeker met een flink schip en wat wind.
We zijn teruggegaan naar de Ketelhaven om daar het invaren van een box onder de knie te krijgen. Ondanks dat Marti had aangegeven dat het voor hem nieuw zou zijn om het stuurwiel van zijn geliefde schip uit handen te geven heeft hij het –zelfs bij het talloze keren invaren van de box- niet aangeraakt. Marti gaf telkens op rustige toon aanwijzingen over het invaren en we hebben het alle drie genoeg kunnen oefenen. Tijd voor macaroni en nog wat theorie over de lichtjes die je ’s nachts op zee kunt zien. Alle vier waren we flink moe na een stevige eerste lesdag. Welterusten.
Zondag 25 mei, Urkdag, kerkdag.
Een leerdoel wat bij ons alle drie op het lijstje stond was het oefenen van meerdere man-over-boordmanoeuvres. Eerst maar eens met gebruik van de motor. We verlieten de Ketelhaven en hebben op het Ketelmeer een tros aan een fender geknoopt. Plons. Marti deed de manoeuvre voor zoals hij die het liefste toepast. Effectief. Stukje doorzeilen, motor aan, door de wind, afvallen tot bovenwinds langs de drenkeling, klappie in z’n achteruit. Schip stil. Drenkeling aan boord. U begrijpt, in woorden gaat het sneller dan op het Ketelmeer. Deze manoeuvre hebben we allemaal een aantal keer geoefend. Ongelofelijk hoe snel de tijd dan gaat. We moesten maar eens door de Ketelbrug, de wind zou gaan afnemen. En de voorspelling kreeg gelijk, hetgeen resulteerde in de Arcadia voor anker op het IJsselmeer en Marti in zwembroek. (Overigens heb ik zelf ook nog even wat van het IJsselmeerwater gevoeld.)
We besloten naar Urk te varen. De zon scheen op volle kracht. Tijd voor een ijsje. En dan kom je in Urk, op zondag. Dat is een ervaring kan ik u vertellen. De Urkers hebben de gewoonte na de middagdienst en het diner nog even te wandelen door het dorp. Maar het dorpscentrum van Urk is niet zo groot. En men valt best een beetje op in zondagse kleding. Vanaf de Arcadia hebben we ons kostelijk vermaakt met het kijken naar dezelfde mensen die binnen het uur meerdere malen langs flaneerden. Na ons diner hebben we nog wat theorie over het zeilen op zee doorgenomen. Welterusten, slaap lekker, tot morgen!
Maandag 26 mei, winddag
We hebben vroeg de haven van Urk verlaten, er stond een lekker windje, het was tijd voor de man-over-boordmanoeuvre onder zeil. Ik kan u vertellen: deze is moeilijker. Zeker met behoorlijke wind én een snel schip. Werkelijk, die Arcadia wil helemaal niet stilliggen, zelfs niet voor een drenkeling, laat staan een fender aan een tros. Het idee is dat men bijliggend uitkomt bovenwinds bij de drenkeling. Na het overboord vallen zeilt u nog een stukje door, gaat overstag, laat de fok bak, valt af tot bij onder de drenkeling en stuurt richting de wind om het schip te laten bijliggen naast de drenkeling. De het-zich-voorstellende-lezer zal concluderen dat ook dit meerdere malen geoefend is voordat het wilde lukken. Dit maakte het extra goed om te doen en ons bewust te maken van het feit dat het in een onverwachte situatie, ongetwijfeld nog moeilijker zou zijn!
Koers in de richting van Enkhuizen. 18 Knopen oostenwind, vanaf Urk, je bent er zo. Na het diner zijn we ons gaan richten op de oversteek naar Engeland die we later de week zouden gaan maken. Weersvoorspelling, koers, getij, rekenen aan tijden, shifts, aanloop havens, enzovoort. JanWillem en Henk hebben al veel meer ervaring met navigeren dan ik en dit kwam goed uit bij alle vragen die ik aan hen en aan Marti stelde. Aan het einde van de avond hadden we allemaal een idee over hoe de oversteek moest gaan plaatsvinden. Ik heb erg veel geleerd van deze navigatie-discussie-sessie omdat door het discussiëren en het elkaar uitleggen het kwartje veel sneller viel dan na het lezen van het lesboek.
Dinsdag 27 mei, naar Lelystaddag
JanWillem en Henk zouden de Voyager gaan schipperen tijdens de Hemelvaarttocht dus het schip moest worden opgehaald uit haar thuishaven in Lelystad. We zijn dinsdagochtend na een kort bezoekje aan de watersportwinkel in Enkhuizen (bijna mijn vakantiecentjes uitgegeven aan een nieuw zeilpak, ja, het was uitverkoop hoor! Maar gelukkig kon ik mezelf inhouden, ik heb namelijk helemaal geen nieuw zeilpak nodig. Lijk ik nu een vrouw?) zijn we de sluis naar het Markermeer ingevaren. Met een mooie halve-windse koers zijn we naar Lelystad gevaren. In het filmpje kunt u zien hoe we ons met z’n vieren op het voordek prima vermaken! Onderweg hebben we het alles tot nu toe behandelde nog eens doorgenomen. Eigenlijk hebben al best veel gedaan!
In Lelystad heeft JanWillem met de eigenaar van de Voyager Henk Nagel het schip vanaf de winterstalling naar de box gevaren. De Voyager was pas net seizoensklaar. Of toch nog niet helemaal. Woensdag zou de monteur nog komen voor het vervangen van de gaskabel. Dinsdagavond hebben we de cursus afgesloten met een biertje en veel dank aan Marti. Het was gewoon fijn om allemaal handelingen die we allemaal weleens hadden gedaan in alle rust onder toeziend oog van een ervaren schipper uitgebreid te oefenen. Het vergroot je zelfvertrouwen enorm.
Marti, nogmaals veel dank, ga hiermee door!
Mike.